Fiyortta kuzey ışığı DEĞİL: Norveç'in anlatılmayan yanları - 1

Norveç deyince pek çok kişinin kafasında canlanan, sosyal medyada da yeniden üretilen "fiyortta kuzey ışığı" algısından fazlaca sıkılmış bir haldeyim. Yaklaşık 1 yıldır Oslo'da yaşıyorum. Üniversitede Norveç tarihi ve toplumu üzerine ders aldım, gözlem yapmayı da seven biriyim. Bu seride kısa kısa notlarla "ya petrol parasıyla kurarlar tabi refah devletini" bilmezliğini merkeze alarak bu İskandinav ülkesine dair algının içini biraz doldurmak istiyorum.

Temel çekişme

Norveç'te siyasetin en belirgin gerilim hattı, merkez-yerel arasında geçiyor. Sosyal refah devletinin sunduğu imkanların oldukça dağınık konumlanan bir nüfusa nasıl dağıtılacağı, temel soru. 

Bağımsızlık

Yerel vurgusu, tarihi anlamda ülkenin bağımsızlığını kazanmasıyla yakından ilişkili. "Akıtma gibi dümdüz" olan Danimarka'nın hükümranlığından çıkış, ulusal romantizm akımıyla Norveç'in dağına taşına ayrı bir anlam yüklenmesine yol açmış. Ülkedeki yüzlerce farklı şivenin sahiplenilmesi de Danca'nın yoğun etkisi altındaki Oslo Norveççesine karşı dilsel anlamda "yerli ve millî" bir duruş oluşturuyor.

Kimliklendirme

Norveçliler neyin "tipik Norveçli" olduğunu konuşmaya, bu şekilde kimliklerini yeniden, yeniden inşa etmeye bayılıyor. Bu yaklaşım, garip bir şekilde göçmenlerin de kendilerini sürekli o yaratılan tipik Norveçli modeliyle ölçüp biçmesine yol açıyor.

Sosyal refah devletinin insanları

Norveçliler kendilerini "iyi" insanlar olarak görüyor. Dürüstlük, çalışıp topluma katkı sunmak, başkaları üzerinde baskı kurmamak ve aşırı sırıtmamak (yani genel beklentilere uygunluk) en öne çıkan değerler arasında.